New York Times Gazetesi Vehbi Koç ile röportaj yaptı. “Vehbi Koç günde beş vakit namazını kılar.”
New York Times gazetesinin Atina Bürosu şefi Staven V. Roberts, tanınmış Türk iş adamı Vehbi Koç ile bir röportaj yapmıştır. 24 Şubat 1976 tarihli New York Times gazetesinde yayınlanan bu orijinal röportajı okuyucularımıza sunuyoruz.
Bir otomobil veya buzdolabı, dolma kalem veya yara bandı, domates konservesi veya bir kutu kibrit alan her Türk, muhtemelen Vehbi Koç tarafından üretilen bir mamülü satın almaktadır.
Vehbi Koç 59 sene önce sekiz dolarlık bir yatırımla bir dükkan açmıştı. Bugün ise memleketin en zengin ve güçlü kişisidir. Henry Ford ile John D. Rockefeller’in birleşmiş şeklinin Türkiye’deki karşılığıdır adeta. Bir gazetecinin ifadesi ile Türkiye’de üç sektör vardır: Resmi sektör, özel sektör ve Koç.
Otomobil Kullanamaz
Vehbi Koç iş hayatı boyunca batı teknolojisi ile pazarlama tekniklerini memleketine getirmekte öncülük etmiştir. Ancak kendisi ortaokuldan fazla okumamıştır. Türkçe’den başka dil bilmez ve otomobil kullanamaz. İnançlı bir Müslüman olarak günde beş vakit namazını kılar ve her yeni binasının temel atma töreninde bir kurban keser.
Tutumlu Bir Kişi
Koç’un hayır işleri arasında yüzlerce öğrenci bursu, öğrenci yurtları, hastaneler ve İstanbul’da yeni bir halk kitaplığı yer almaktadır. Buna rağmen kendisi, telefonda yanlış numara çeviren sekreterini, parayı israf ettiği için azarlayacak tipte bir patrondur.
74 yaşında ufak tefek yapılı Vehbi Koç’un başının kenarlarında biraz kır saçı kalmıştır, ama bakışları ve zihni her zamanki kadar kesindir. Geçenlerde yaptığımız bir röportajda, Cumhuriyet yıllarını kapsayan iş hayatından bahsetti.
Vehbi Koç: Osmanlı Türkleri Ticaretle Uğraşmayı Ayıp Sayardı
Kendisi Ankara’da doğmuştur. Ankara o zamanlar en yakın tren istasyonuna araba ile dört gün çeken 30 bin nüfuslu bir kasaba imiş. Anlattığına göre zamanın Osmanlı Türkleri ticaretle uğraşmayı ayıp sayarlar ve Rum, Ermeni ve Musevi azınlıklara bırakırlarmış.
Bugün Koç grubu 60 şirketi kapsamaktadır ve Koç Holding şirketi vasıtası ile Vehbi Koç ve dört çocuğu bunların çoğunu kontrol etmektedirler. Şahsı serveti hesaplanamamaktadır fakat yıllık vergisi 2 milyon dolar civarındadır.
Vehbi Koç: En Az 16 Saat Çalıştım
Vehbi Koç bazen bir kilise okulu öğretmeni gibi konuşuyor ama samimiyetinden şüphe edilemez. Büyük bir inançla “En önemli şey çok çalışmak ve kendine bir hedef çizmektir” diyor. “Ben böyle başladım. Hedefime varmak için günde 24 saat değilse bile en az 16 saat çalıştım. İşimden başka bir zevkim ve eğlencem olmadı.”
Halkla Münasebetler Müdürü, hemen Vehbi Koç’un yürümekten hoşlandığını ilave ediyor. İş adamı, biraz da özlemle şunları ekliyor:
“Biraz eğlenmek, belki de birazcık çapkınlık yapmak isterdim. Ama Onassis gibi renkli bir hayat yaşamadım.”
İlk bakkal dükkanını açtığından beri geçen 59 sene hakkındaki düşüncelerini sorduğumda ciddiyetle şu cevabı verdi:
“Günün birinde bir şeyler olacağımı biliyordum.” derken işi icabı Vehbi Koç acele ile vedalaştı ve merdivenlerden aşağı hızla inerek otomobiline doğru yürüdü.
Şubat 1976 – Tercüman Gazetesi Arşivi
